Đèo Cù Mông Phú Yên

Đèo Cù Mông là một đèo ngắn nhưng hiểm trở nhất nhì Việt Nam. Đèo nằm trên quốc lộ 1, là ranh giới giữa hai tỉnh Phú Yên - Bình Định, dài 7km, đỉnh cao 245m, đường nhiều dốc, có nhiều khúc cua gấp, hai bên là núi cao....nơi Nam Trường Sơn cắt ngang ra biển - giống như một sợi chỉ trắng vắt ngang triền núi.

 

 

>>> Tìm hiểu thêm về: trải nghiệm Phú Yên

 

Chân đèo là nơi yên nghỉ của thi sỹ Hàn Mặc Tử.Huyền thoại về tên đèo Cù Mông còn được lưu giữ tới ngày nay là do thế núi nằm trải dài từ cao nguyên An Khê (Gia Lai) đổ ra biển, giống như con rồng nằm phủ phục mà đầu là xã Xuân Lộc (TX Sông Cầu - Phú Yên) ra tới Gành Ráng (TP Quy Nhơn - Bình Định), đuôi níu giữ dãy Ngok Linh.

 

Có lẽ Cù Mông là con đèo duy nhất ở Việt Nam có đến 3 tuyến quốc lộ vượt qua. Cù Mông là con đèo không phải để ngăn cách mà để xe duyên “Anh về Bình Định thăm cha, Phú Yên thăm mẹ Khánh Hòa thăm em” (Ca dao). Với núi cao, rừng thẳm và biển xanh, vùng đèo Cù Mông là điểm đến quý báu của Lữ Hành . Tuy nhiên, cái còn quý hơn chính là lịch sử bi hùng của con đèo. Là nơi mà những vần thơ bất hủ của Hàn Mặc Tử luôn ngân vọng trong tâm hồn mỗi người Việt Nam.

 

Đèo Cù Mông so với nhiều con đèo khác không dài và cũng không cao (độ cao của đỉnh đèo chỉ là 245m), cũng không quá dốc (độ dốc 9%). Do con đèo chạy dọc theo một thung lũng đứt gãy địa chất khá thẳng nên Cù Mông có lẽ là con đèo ít cua ngoặt nhất, thẳng nhất nước ta.

 

 

Xa xa về phía Đông đèo là bán đảo Vĩnh Cửu với những dải cát trắng phau trải rộng tới tận biển. Về phía Nam là bán đảo Hải Phú với Hòn Tôm, mũi Ông Diên, hòn Nần… Giữa khung cảnh thơ mộng ấy là một chiếc cầu nhỏ, cầu Bình Phú, vắt ngang qua đoạn hẹp nhất của đầm Cù Mông, mở đầu cho đoạn quốc lộ 1D tránh đèo Cù Mông, nối thị trấn Sông Cầu với TP. Quy Nhơn. 

 

Đến đây, du khách có thể bắt đầu gặp những cồn cát trắng mênh mông và những bãi biển đẹp, hoang sơ nhưng quyến rũ. Trên con đường ấy, ngay cửa ngõ của TP. Quy Nhơn du khách đi qua cổng trại phong Tuy Hòa, được xây dựng cách đây hơn 80 năm, nơi nhà thơ Hàn Mặc Tử đã sống trong những ngày cuối cùng. Sau khi ra đi, phần mộ của nhà thơ đã được xây dựng ở Ghềnh Ráng, nơi có bãi tắm Hoàng Hậu, một bãi tắm đẹp nhất Bình Định, bên cạnh căn nhà nghỉ mát do vua Bảo Đại xây dựng. 

 

 

Cù Mông với sự yên tĩnh và cảnh sắc môi trường sơ khai thuần khiết, một bầu không khí trong lành, mát mẻ luôn níu giữ bước chân du khách. Gò Cà dưới chân Cù Mông có một ngôi miếu xưa gọi là miếu Phò Giá  Đại Vương, nằm ở phía Nam dãy Cù Mông thuộc địa phận xã Xuân Lộc, huyện Sông Cầu.

 

Phía bên dưới ngôi miếu Phò Giá Đại Vương có một vực rất sâu gọi là vực Linh Thiêng. Hàng năm cứ vào ngày mùng 9 tết dân làng đến cúng tế thần linh gọi là lễ cúng khai sơn. Lễ cúng thường là các chim thú bẫy được quanh vùng núi này. Sau khi cúng, tất cả chim thú dùng tế lễ đều được phóng sinh.