Đến Mù Cang Chải dự lễ cúng cơm mới của người Mông

trải nghiệm Mù Cang Chải vào mùa gặt không chỉ có cảnh sắc tuyệt đẹp mà còn có nét văn hóa thú vị của người Mông mà du khách nên tham dự nếu có dịp.

 

Đã Đi Trải Nghiệm Yên Bái, đừng quên ghé thăm Mù Cang Chải. Đây là điểm thu hút rất nhiều du khách, đặc biệt là khi mùa lúa chín tới. Mù Cang Chải vào mùa gặt với những cánh đồng ruộng bậc thang vàng trải dài tít tắp đã trở thành niềm đam mê bất tận của bao phượt thủ, nhiếp ảnh gia. Tuy nhiên, Mù Cang Chải mùa gặt đâu chỉ có vậy. Trong khoảng thời gian này, tìm đến với Mù Cang Chải, du khách sẽ còn được tìm hiểu về lễ cúng cơm mới của người Mông có tên gọi khá thú vị là “Nào máo blề xa”.

 

Lễ cúng cơm mới của người Mông là một nghi lễ được tổ chức để gửi lời cảm ơn tổ tiên, trời đất và cầu mong mưa thuận gió hòa, tránh được dịch bệnh, gia đình có được vụ mùa bội thu, cả năm no đủ, khỏe mạnh... 

 

Người Mông ở Mù Cang Chải không chọn ngày nhất định để tổ chức lễ cúng cơm mới. Mùa lúa chín ở từng vùng là khác nhau và từ đó mà người ta quyết định làm lễ. Tuy nhiên, sự kiện này thường diễn ra vào tháng 9, 10 âm lịch. 

 

 

Theo quan điểm của người Mông, cúng cơm mới tức là gọi hồn của lúa mới gặt về nhà. Lễ cúng phụ thuộc vào điều kiện kinh tế của từng gia đình. Những gia đình giàu có có thể mổ lợn, gà để mởi người thân trong dòng họ, hàng xóm, bạn bè trong làng đến dự. Các gia đình có điều kiện kém hơn thì có thể chỉ cần nồi cơm, đĩa thịt gà hoặc lợn để tỏ lòng thành kính với tổ tiên, đất trởi trong mùa thu hoạch.

 

Trong lễ cúng, mọi người trong gia đình đều rất bận rộn. Phụ nữ lo việc giã gạo, nấu cơm. Đàn ông thì chuẩn bị cho lễ cúng và lo công việc bếp núc, đón khách. Điểm quan trọng nhất khi chuẩn bị là phải có các con vật hiến tế lần lượt được mổ thịt tại nơi linh thiêng là khu vực thờ của gia đình.

 

Sau khi chuẩn bị xong, một mâm cỗ được bày ra ở giữa nhà. Chủ nhà (nhất định phải là đàn ông) sẽ ngồi trước mâm cúng và tiến hành các nghi thức cúng tế truyền thống của người Mông. Nội dung bài cúng thường có các ý cơ bản như: Nhờ sự chăm sóc, phù hộ của ông bà, tổ tiên và sự lao động vất vả của cả gia đình, năm nay gia đình đã thu hoạch được nhiều thóc. Con cháu có cơm mới, có rượu và thịt con chưa ăn, con mời tổ tiên ông bà về ăn trước và chứng giám cho lòng thành của con cháu hôm nay. Mong tổ tiên xua đuổi những điều không may mắn để cuộc sống gia đình được bình yên hòa thuận, trời đất cho mưa thuận gió hòa, lúa tốt hạt nhiều, không bị thú rừng phá hoại… 

 

 

Sau khi cúng xong, chủ nhà cầm thìa cơm và đứng trước cửa chính để mời thần núi, thần nước, tổ tiên về ăn cùng. Tiếp đó, người cúng sẽ ngồi xuống và ăn mấy thìa cơm trong mâm cúng, coi như ăn cùng tổ tiên. Kết thúc nghi thức, các mâm cỗ được bày ra để đãi tiệc họ hàng, khách khứa. Khi đến, khách bao giờ cũng gửi những lời chúc tốt đẹp cho gia đình chủ nhà. Sau buổi lễ cúng cơm mới, người Mông mới bắt đầu sử dụng thóc mới để chế biến và nấu ăn.

 

Đồng bào người Mông ở Mù Cang Chải rất coi trọng văn hóa dân tộc truyền thống. Do đó, dù đời sống của họ cũng đổi thay từng ngày theo xu hướng phát triển hiện đại, lễ cúng cơm mới vẫn được xem là một nghi lễ quan trọng trong đời sống của người Mông. Nghi lễ này cũng thể hiện được nét văn hóa độc đáo, đạo lý làm người, hướng về cội nguồn tổ tiên, trời đất của người Việt nói chung và người Mông nói riêng.