Là một trong tứ đại đỉnh đèo nổi tiếng đẹp, dài và hùng vĩ bậc nhất khu vực vùng núi Tây Bắc, Ô Quy Hồ là một địa danh nổi tiếng nằm trong Chương trình Sapa mà bất cứ du khách nào cũng muốn chinh phục. Với những người thích chương trình khám phá thì Ô Quy Hồ thực sự là một trải nghiệm thú vị bởi vẻ đẹp, sự hùng vĩ, gắn với những câu chuyện đi vào truyền thuyền về cung đường này.
Nằm trên tuyến quốc lộ 4D cắt ngang dãy Hoàng Liên Sơn, đèo Ô Quy Hồ hay còn gọi là đèo Hoàng Liên Sơn, đèo Mây, có chiều dài khoảng gần 50 km đi vắt ngang qua dãy Hoàng Liên Sơn nối liền 2 tỉnh Lai Châu và Lào Cai. Đèo có tên gọi là Ô Quy Hồ bởi ở đây có loài chim có tiếng kêu da diết, gắn liền với truyền thuyết về thác Tình Yêu, nơi gặp gỡ của một nàng tiên trời và chàng tiều phu tên Ô Quy Hồ. Truyền thuyết kể rằng do không lấy được nhau và vì nhớ người yêu, nàng Tiên hóa thành loài chim lông vàng bay quanh đỉnh núi kêu 3 tiếng Ô Quy Hồ da diết khôn nguôi.
Cũng có nhiều người gọi là đèo Mây bởi quanh năm nơi đây luôn có mây bao phủ, nhất là những buổi chiều, khi du khách hoàn thành hành trình chinh phục đèo Ô Quy Hồ và trên đường trở lại Thị trấn Sapa, tỉnh Lào Cai, sẽ thấy mây trắng kéo đến phủ đầy thung lung Mường Hoa. Du khách có cảm giác vô cùng thích thú khi đứng bồng bềnh trên mây ngàn.
Anh Vũ Trường Giang, Thị trấn Sapa, cho biết: Vào những ngày thời tiết đẹp, từ đỉnh đèo du khách có thể ngắm toàn cảnh con đường ô tô vượt đèo chạy quanh núi rừng trùng điệp. Những ngày nắng đẹp, du khách có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh hùng vỹ của đỉnh núi Phan Xi Păng: "Đỉnh đèo Ô Quy Hồ hay còn gọi là cổng trời Sapa cách Trạm kiểm lâm Trạm Tôn khoảng 2 cây số, là điểm cao nhất của đường bộ Việt Nam, khoảng 2.000m. Từ đỉnh đèo nhìn về hướng tỉnh Lai Châu là chập chùng núi non và các thung lũng cùng con đường như sợi chỉ uốn lượn quanh các sườn núi. Bên đèo phía Lào Cai thì mù sương, bên phía Lai Châu thì lại nắng".
Thời tiết cũng là một nét riêng đặc trưng ở Ô Quy Hồ. Vào mùa hè khi bên kia đèo khu vực huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, không khí mát mẻ, chiều và đêm lạnh, chìm dưới sương mờ thì bên này đèo, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, lại nắng chói chang, cây cỏ úa vàng dưới ánh mặt trời. Khi mùa đông đến, bên huyện Tam Đường ấm áp và có chút nắng thì bên Sa Pa lại lạnh giá, sương mù phủ kín lối đi. Đi từ bên này qua bên kia dù vào mùa nào trong năm cũng khiến du khách ngỡ ngàng với sự khác biệt của khí hậu.
Với những du khách ưa khám phá, Ô Quy Hồ là khát khao chinh phục vì đó là con đèo quanh co và hiểm trở nhất ở rừng núi Tây Bắc với những khúc cua hình tay áo đầy mạo hiểm. Khi dừng chân trên đỉnh đèo Ô Quy Hồ, hướng tầm mắt về phía chân trời, du khách mới thấy được sự bất tận bao la của đất trời Tây Bắc. Phía dưới chân đèo thấp thoáng những khoảng đồng lúa xanh ngát, những con đường mòn quanh co. Lưng trừng các ngọn núi là những dòng sông mây trắng bồng bềnh, chầm chậm cuốn theo chiều gió… tạo nên một khung cảnh như trốn thiên đường.
Chị Minh Trang, một du khách Hà Nội, chia sẻ: "Tôi đã hai lần vượt qua Ô Quy Hồ bằng xe máy, một lần ban ngày và một lần lúc tối đêm trăng tròn. Mỗi lần là một sự trải nghiệm rất khác biệt và mang đến những cảm giác khác nhau. Vào những đêm trăng tròn, trời quang đãng, ánh sáng chiếu xuống vách đá dựng đứng hay len qua những tán lá bên đường rất đẹp và huyền ảo. Dừng xe trên đỉnh đèo, im lặng một chút để nghe lắng nghe âm thanh của rừng, tiếng côn trùng, tiếng gió len qua vách đá… mới cảm nhận được sự bình an và sự đa mê khám phá của những người đi phượt".
Đèo Ô Quy Hồ là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Tây Bắc, và vẻ đẹp, sự hùng vĩ của cung đường này ít nơi nào có được. Ô Quy Hồ, tuyến đường đèo dài nhất Việt Nam, đã và đang là một điểm đến mà du khách trong nước và nước ngoài khi Đi Thăm Quan Sapa mong muốn khám phá và cảm nhận.