Giữa khu vực phủ bởi núi đá trùng điệp và cánh đồng ruộng bậc thang của huyện Quản Bạ nổi lên hai trái núi có hình dáng ngồ ngộ được người dân địa phương quen gọi là núi Đôi. Từ thời xa xưa, người dân nơi đây đã lưu truyền những câu chuyện huyền thoại về sự ra đời của ngọn núi này.
Nằm bên quốc lộ 4C, cách thị xã Hà Giang 40 km, thuộc địa phận thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang, núi Đôi Quản Bạ là một điểm đến thu hút rất đông du khách. Trước khi đến núi, bạn sẽ trải qua khung cảnh đẹp như phim với những cánh đồng lúa xanh rì rào trong gió và những dãy núi ẩn hiện giữa mây trời.
Chính tại nơi đó, núi Đôi ngự trị và quyến rũ bao người đi qua. Núi Đôi Quản Bạ hay còn gọi là núi Cô Tiên đặc biệt thu hút du khách bởi hình dạng của nó. Người thì bảo trông núi tựa hai trái đào tiên, người lại khẳng định đó dứt khoát là một cặp nhũ hoa quyến rũ và cân đối.
Núi Đôi thay đổi “nhan sắc” theo mùa. Khi hè đến, hai ngọn núi được phủ sắc xanh bởi cây cối. Vào thu, núi lại ươm màu vàng mật ngọt còn vào đông xuân, núi mang sắc nâu hồng của đất đai, cây cối.
Chẳng ai có thể dám chắc núi Đôi có từ khi nào. Tuy vậy, có hai truyền thuyết về sự ra đời của ngọn núi này đã được lưu truyền trong vùng từ bao đời nay.
Câu chuyện thứ nhất kể về một chàng trai người H’mông tuấn tú, có tài thổi đàn môi sống trong vùng này. Nhờ tài thổi đàn, chàng đã khiến một nàng tiên trên trời tên là Hoa Đào quyến luyến, tương tư. Quen biết rồi yêu nhau, nàng tiên quyết định ở lại trần thế, nên vợ nên chồng với chàng trai người dân tộc. Họ có với nhau một bé trai kháu khỉnh và chung sống rất hạnh phúc.
Hay tin, Ngọc Hoàng nổi giận lôi đình và sai người bắt giữ, đem Hoa Đào trở lại cõi tiên. Vì thương chồng thương con, nàng tiên đã để lại đôi nhũ hoa dưới hạ giới cho con bú. Đôi nhũ căng tròn qua ngày tháng nuôi con Hoa Đào khôn lớn. Về sau, đôi gò hồng đào biến thành hai quả núi có hình như bầu vú mẹ. Do đó, núi mới có tên gọi là núi Đôi hay núi Cô Tiên.
Nhờ dòng sữa của nàng tiên, vùng Quản Bạ có khí hậu mát mẻ, cây trái tươi tốt quanh năm, hoa quả ngon ngọt. Nhớ thương chồng, Hoa Đào khóc suốt ngày đêm. Nước mắt của nàng đã hóa thành dòng sông Miện xanh lặng lẽ trôi, ôm lấy vùng đất đằng sau cổng trời.
Huyền thoại thứ 2 cũng xoay quanh một câu chuyện tình yêu cấm đoán đầy xúc động. Thuở ấy, trong vùng có một người con gái rất xinh đẹp. Nàng được một chàng trai khổng lồ ở phương xa đem lòng yêu, hết lòng vượt non cao, suối sâu để tìm gặp. Thấy vậy, gia đình cô gái mới thách rằng nếu chàng ngăn được sông Đông Hà chảy ngược vào thung lũng nơi gia đình cô gái đang ở (thị trấn Tam Sơn) thì sẽ chấp nhận cho chàng lấy con mình.
Thế là chàng khổng lồ si tình ngày qua ngày vất vả gánh núi về đắp dòng chảy ngăn sông Đông Hà. Ngày nọ, đang gánh đất thì chàng trai nhận được tin báo mẹ mất. Nỗi đau đớn đã khiến chàng khổng lồ va quang gánh vào núi, làm dãy núi cao bị gãy đôi và vội về nhà chịu tang mẹ.
Người con gái chàng yêu cứ thế chờ đợi chàng trai quay về ở bên chiếc đòn gánh bị bỏ lại. Chờ quá lâu, nàng hóa thân thành núi để mãi mãi chờ người tình.
Đòn gánh của chàng khổng lồ bị gãy đã trở thành dãy núi đòn gánh ông khổng lồ có tên "Phia Pới". Bước chân vội chạy về nhà của chàng thì hóa thành 9 hồ nước sâu ở các làng trong vùng là Sum Pưn, Thâm Rí, Thâm Lâu, Thâm Nán, Thâm Nậm Đăm, Thâm Lùng Pết... Còn cô gái chung thủy năm ấy đã hóa thành núi Đôi, tựa vẻ đẹp của trẻ trung của người con gái.
Hai câu chuyện huyền thoại này đều phảng phất hương vị tình yêu buồn. Mỗi lần đi qua, bạn đừng quên nhìn ngọn núi Đôi thơ mộng để biết trân trọng hơn vẻ đẹp của tạo hóa.
Vietsense Travel tổ chức nhiều Hành trình trọn gói khám phá Hà Giang quanh năm. Quý khách có thể tham khảo thông tin hành trình, giá vé tại đây.