Lăng mộ của vị vua 103 vợ mà không con Tự Đức

hành trình Huế hay Đà Nẵng, du khách không thể bỏ qua Lăng Tự Đức hay Khiêm Lăng, nơi chôn cất vị vua có cuộc đời ái tình phong lưu nhưng lại không có con nối dõi.

Vua Tự Đức có tên thật là Nguyễn Phúc Thì hoặc Nguyễn Phúc Hồng Nhậm. Ông là vị Hoàng đế thứ tư của triều Nguyễn. Trị vì từ năm 1847 đến 1883, ông cũng là vị vua có thời gian trị vì lâu dài nhất của nhà Nguyễn.

Ngoài sự nghiệp chính trường với nhiều gian truân, cuộc đời riêng tư của vua Tự Đức cũng là một chủ đề được đời sau bàn tán. Ông được đánh giá là một vị vua tốt, chăm chỉ xem xét việc triều chính và không hề trễ nải, được các quan rất nể phục. Tự Đức cũng là một vị vua có hiếu, rất quan tâm đến cha mẹ. Về tình sử, vua Tự Đức có tổng cộng 103 vợ, phi tần, cung nhân nhưng không đặt Hoàng hậu mà cao nhất chỉ phong là Hoàng quý phi. Do bị bệnh đậu mùa từ nhỏ nên không có con, do đó ông đã nhận ba người cháu làm con nuôi.

Ngày 19 tháng 7 năm 1883, vua Tự Đức qua đời, hưởng thọ 54 tuổi. Bài vị nhà vua được đưa vào thờ trong Thế Miếu và thụy hiệu gọi ông là Dực Tông Anh Hoàng đế. Lăng của ông được gọi là Khiêm Lăng, tọa lạc trong một thung lũng hẹp thuộc làng Dương Xuân Thượng, nay là thôn Thượng Ba, phường Thủy Xuân, thành phố Huế.

Lăng Tự Đức được xây dựng theo lối kiến trúc cầu kỳ với phong cảnh sơn thủy hữu tình. Đây là một trong những lăng tẩm đẹp nhất trong triều nhà Nguyễn.Vua Tự Đức sớm nghĩ đến việc xây lăng mộ cho mình nên sau khi hoàn thành công trình, ông vẫn sống 10 năm rồi mới yên nghỉ.

Tộng 475 ha, bố cục lăng chia làm 2 phần chính, bố trí thành 2 trục dọc song song lấy núi Giáng Khiêm làm tiền án, núi Dương Xuân làm hậu chẩm, hồ Lưu Khiêm làm minh đường. Về cảnh quan, lăng Tự Đức có bối cảnh thiên nhiên trữ tình với suối chảy, chim hót, cây xào xạc suốt quanh năm. Không giống như những lăng tẩm của các vị vua khác, lăng Tự Đức được thiết kế với con đường lát gạch Bát Tràng đi từ cửa Vụ Khiêm tới trước Khiêm Cung Môn rồi uốn lượn quanh co phía trước lăng mộ rồi đột ngột khuất vào những hàng cây sứ đại thụ ở gần lăng Hoàng hậu Lệ Thiên Anh.

Lăng Tự Đức có tổng cộng gần 50 công trình ở cả hai khu vực tẩm điện và lăng mộ. Một điều đặc biệt là chúng đều có chữ Khiêm trong tên gọi. Vào bên trong, du khách có thể tham quan miếu thờ Sơn Thần, khu vực điện thờ (nơi trước đây là chỗ nghỉ ngơi, giải trí của vua), Chí Khiêm Đường (nơi thờ các bà vợ vua), Khiêm Cung Môn... Khu vực này có Hồ Lưu Khiêm với nhiều bông hoa sen và Xung Khiêm Tạ và Dũ Khiêm Tạ, nơi nhà vua đến ngắm hoa, làm thơ, đọc sách... ở giữa. Ba cây cầu Tuần Khiêm, Tiễn Khiêm và Do Khiêm từ hồ sẽ dẫn du khách đến với đồi thông bạt ngàn và đảo xanh ngát hương hoa cỏ.

Ra khỏi khu vực tẩm điện, men theo con đường là du khách sẽ tới khu lăng mộ. Đến đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng tấm bia bằng đá Thanh nặng 20 tấn có khắc bài “Khiêm Cung Ký” do nhà vua soạn thảo.Thông thường, con phải dựng văn bia “Thánh đức thần công”cho cha nhưng vì Tự Đức không có con ruột nên ông tự dựng bia này thay thế. Bài văn dài 4.935 chữ là một bản tự thuật của nhà vua về cuộc đời, vương nghiệp cũng như những rủi ro, bệnh tật của mình.

Ngoài ra, ông cũng muốn dùng tấm bia khổng lồ để nói về công tội của mình. Ông viết: “Không sáng suốt trong việc biết người, ấy là của ta; dùng người không đúng chỗ, cũng là tội của ta; hàng trăm việc không làm được; đều là tội của ta cả...” và nhường cho sử sách đời sau đánh giá. Sau tấm bia là hai trụ biểu sừng sững và ngôi nhà bằng đá nơi vị vua thi sĩ yên nghỉ. Giữa rừng thông vi vu làm bạn với gió trời, hẳn vua Tự Đức đã rất hài lòng về chốn yên vị giấc ngủ trăm năm của mình.

Sự sáng tạo của con người kết hợp với cảnh quan thiên nhiên đã tạo nên một khung cảnh đậm chất thơ, dường như khiến ai cũng quên mất đó vốn là một lăng tẩm chứ không phải là nơi bàn luận thơ phú, thưởng ngoạn cảnh trời đất.
 

Lăng mộ của vị vua 103 vợ mà không con Tự Đức

1 0 1 2 bài đánh giá

Bài mới hơn
• Ngỡ Ngàng Vẻ Đẹp Phá Tam Giang 13/04/2018
• 5 Địa Danh Không Thể Không Ghé Qua Khi Du Lịch Huế 13/04/2018

Bài cũ hơn
• Vẻ đẹp đầm Lập An Huế 26/08/2016
• Vẻ đẹp của Vườn Quốc Gia Bạch Mã 30/08/2016