Khám phá những món ăn cầu kì xứ Huế

Nhắc đến Huế là nhắc đến những món ăn cầu kỳ trong cách chế biến, với nguyên vật liệu phong phú bên cạnh đó tính mỹ thuật, tinh tế trong từng món ăn là điều không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực Huế. Du khách khi Đi Trải Nghiệm Huế hãy thưởng thức ba món ăn điển hình mang đậm phong cách Huế dưới đây nhé

1. Bánh khoái cá kình

Đầm Chuồn là một phần trong hệ thống đầm phá Tam Giang, đi qua quốc lộ 49 rẽ về hướng An Truyền, thuộc huyện Phú Vang, cách trung tâm TP Huế gần 15 km. Nơi này nổi tiếng với các loại thủy hải sản nước lợ như tôm, cua, cá... Cá kình là một trong những đặc sản nổi tiếng nhất của đầm Chuồn bởi thịt thơm, ngọt, bổ và dễ chế biến.

 

Mùa cá kình bắt đầu từ tháng 4 âm lịch. Đầu mùa, cá nhỏ, chỉ nhỉnh hơn ngón tay cái nhưng thịt chắc và thơm. Người sành ăn mua cá kình về nấu canh, hay dễ nhất là đổ bánh khoái. Bánh khoái cá kình là món khoái khẩu của người Huế.

Chọn những chú cá kình tươi giãy, cỡ hai ngón tay để đổ bánh khoái là ngon nhất. Cá nhỏ nên ít xương. Ăn cả con cá nguyên ruột mới thấy cái thú dân dã đậm đà vị quê thế nào.

 

Ở đầm Chuồn có nhiều quán bánh khoái phục vụ cho cư dân và khách đến thăm ngắm cảnh. Chỉ cần mua được mớ cá tươi, bạn có thể tạt vào một quán nào đó đổ bánh khoái ăn sáng. Du khách muốn ăn món này nên đi thật sớm, khi những ngư dân vừa xong mẻ lưới, hối hả vào bờ bán tôm cá. Đầu mùa, cá kình nhỏ giá chỉ 30.000 đồng một lạng, đủ cho hai  người ăn.

 

Đổ bánh khoái ở đây dùng bếp trấu nên bánh thơm giòn mà ít khi quá lửa. Mỗi cái bánh cho chừng hai đến ba con cá. Bánh đổ liền tay, ăn nóng khiến khách toát mồ hôi, xuýt xoa khen bánh ngon, cá ngọt. Đỗ mỗi chiếc bánh là 600 đồng tiền bột và công, nên dẫu ăn no kềnh cũng chỉ hết vài chục nghìn cho hai người.


2. Cơm muối Huế

Người Việt vốn ăn uống thanh đạm, nghe tới cơm muối, ta dễ liên tưởng tới bữa "rau dưa mắm muối đạm bạc". Nhưng cơm muối Huế lại tuyệt nhiên không phải thứ giản đơn như vậy.

Cũng chỉ là cơm với muối, nhưng bữa cơm muối Huế luôn được xếp vào hàng cực phẩm cao sang, xưa  phục vụ vương tôn quý tộc, nay cũng để dành cho những cái lưỡi cực "sành". Một bữa cơm muối bày ra không dưới mười chiếc bát lớn nhỏ, chỉ cơm và muối nhưng cơm được nấu cầu kì từ gạo thơm, còn muối thì được chế biến bằng đủ cách: rang, kho, om, chiên, trộn...đủ cả.

 

Người biết chế biến cơm muối ngày nay ở xứ Huế không nhiều. Và một khi đã tự tin chế biến được món cơm muối, chắc chắn đó đều là những nghệ nhân tài hoa hàng đầu một một nhà hàng tên tuổi.

 

Muối Huế vương giả có tới 22-27 thức, tạm chia thành ba nhóm: Muối thịt (muối thịt heo, bò, gà, dê...); muối cá (muối cá rô, cá bống, cá nục, cá thu, cá chuồn...); muối ngũ cốc, trái cây có chứa tinh dầu (muối mè, mối đậu phụng, muối tiêu, muối ớt...) Mỗi nhóm muối đều có đủ các vị: đắng, cay, chua, mặn, ngọt, bùi. Thông thường, một bữa cơm muối có khoảng 9 thức muối, tôn trọng số 9 cao quý dành cho hoàng tộc xưa.

 

Các món muối được chế biến cầu kì không khác gì phương pháp chế biến các món động, thực vật khác. Tùy theo công thức pha và cách chế biến mà có các món muối khác nhau, món nào ra món đó,  không còn sắc trắng ban đầu mà mỗi món mang màu sắc, mùi vị riêng không hề trùng lẫn. Nhờ bàn tay khéo léo của người nghệ nhân Huế mà mâm cơm bày ra chẳng khác nào một mâm hoa, nhuần nhị, ý tứ. Muối trắng, muối ớt đỏ, muối riềng vàng, muối khế, muối sả xanh, muối tiêu, muối mè (vừng) màu huyền, muối bạc, muối ruốc, muối sườn màu nâu bóng... thật thích mắt.

Thực đơn cơm muối cũng được điều chỉnh theo mùa. Tùy theo tình hình chợ búa, tùy theo thời tiết nóng lạnh người đầu bếp sẽ gia giảm vị muối để cơ thể dễ hấp thu, nhằm đạt đến sự cân bằng âm - dương, hàn - nhiệt. Mùa mưa nghiêng về những loại muối có vị cay, mặn, ngọt. Mùa hè chuộng nhiều hơn những loại muối có vị đắng, vị chua.

Nghe nói, thức cơm ăn kèm muối cũng không phải dạng thường. Ngoài việc lựa loại gạo thơm ngon nhất còn phải giã gạo làm sao để vỏ lụa còn nguyên vẹn, không sứt vỡ. Cơm nấu trong niêu đất nhỏ, bảo đảm hạt gạo chín nhưng không nứt nở, cơm rất khô mà không sống!

Chính bởi cơm muối quá cầu kì, nên đã có thời gian người ta tưởng thức ấy đã thất truyền. Nhưng những nghệ nhân xứ Huế ngày nay đã phục dựng thành công nhiều món ăn chơi tài tử đất cố đô, trong đó có cơm muối. Dù đây không phải món xa xỉ như cơm Vua, nhưng được thưởng thức cơm muối một lần với bất kì ai cũng đã đáng tự hào lắm nỗi.

 

3. Chè hạt sen long nhãn xứ Huế.

Một trong những món ăn được làm vào dịp quan trọng là chè long nhãn bọc hạt sen, trước là để dâng lên tổ tiên, sau là cho con cháu thưởng thức. Để nấu món chè này, phải đợi đến mùa sen tươi ở hồ Tịnh (còn gọi là hồ Tịnh Tâm) vào tháng 5 mới ngon. Trong sách Nguyễn triều cố sự, Bửu Kế khẳng định: “Huế nổi tiếng về hạt sen vừa bở vừa thơm, nhưng phải nếm hạt sen Tịnh Tâm mới thưởng thức được mùi vị tuyệt vời của nó”.

Hạt sen hồ Tịnh nhỏ và thơm chứ không thô kệch như sen vùng khác. Quả là trời đất khéo se duyên, hột sen nhỏ bằng hột nhãn lồng của Huế. Không biết có phải vậy mà nghệ nhân ẩm thực nào đó đã nghĩ ra món chè sen hài hòa, hợp vị và đẹp mắt đến thế.

 

Hạt sen sau khi được hấp chín, mới rim trong đường phèn cho ngọt. Dùng con dao mũi nhọn để khéo léo bỏ hột nhãn ra, không được làm bể cơm nhãn, sau đó cho hột sen đã rim vào trong. Lúc này, trái nhãn đẹp như một bông hoa có nhị vàng. Nếu muốn vỏ nhãn còn giữ độ giòn thì chỉ cần đun sôi nước đường vừa rim hạt sen, tắt bếp rồi mới thả nhãn lồng sen vào. Còn muốn tăng độ ngọt thì hạ nhỏ lửa, nấu liu riu nhãn bọc sen một lúc rồi nhấc ra ngay.

 

Món chè thanh nhã và quý phái này ưa nằm trong những cái chén đẹp nhất trong gia đình, chỉ múc mươi hột, để lạnh rồi thưởng thức. Nếu đã nếm một lần, bạn sẽ không thể quên sự ngọt ngào và tinh tế của nó. Đâu đó người ta bán món chè sen bọc vải đóng hộp và cũng gọi đó là chè sen nhãn lồng, thật là đánh lừa thực khách. Cũng bởi không có nhiều người có cơ hội thưởng thức món chè nhãn sen quý phái ấy.

Đến mỗi vùng đất mới, điều mà du khách quan tâm thường là những địa điểm thăm quan đẹp,  những món ăn ngon hay nơi mua sắm thỏa thích. Nếu tham gia Chương trình Huế, chắc chắn quý khách sẽ được trải nghiệm đầy đủ ba điều trên một cách hài lòng nhất.

 

Bài mới hơn
• Thưởng Thức Bánh Mì Chuẩn Vị Huế 13/04/2018
• Về Cố Đô Nhớ vị Bánh Huế 13/04/2018

Bài cũ hơn
• Lạ miệng món Phở Huế 26/08/2016
• Độc lạ món chè thịt tiến vua xứ Huế 26/08/2016